CHP’li İlgezdi’den 10 yıllık iş cinayeti raporu: ‘Türkiye tarihinde görülmemiş bir işçi kıyımı yaşandı’
CHP İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi, 2013-2024 yılları arasındaki işçi ölümlerinin detaylı verilerini içeren bir rapor hazırladı. “10 yıl 3 ayın katliamı” başlığıyla yayımlanan rapora göre bu süre içerisinde 21 bin 281 işçi, iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
İşçi ölümlerinin yıl bazında ayrıntılı incelemesinin yapıldığı raporda iş kazası değil, iş cinayeti ifadesinin kullanılmasına ilişkin Dr. Akkuş İlgezdi, “Kaza ya da kader değil, yaşananların hepsi katliam. İş sağlığı kavramının değişmesi ve güncellenmesi gerekmekte. İş sağlığı kavramı işçinin değil, işin sağlığını yani işletmenin verimliliğini, kârlılığını hedefleyen bir anlayışı ifade etmektedir. Oysa işçilerin sağlığı her türlü ekonomik çıkardan, büyümeden önce gelmelidir. Önceliğimiz emekçinin sağlığı ve güvenliği olmalıdır. İş kazalarının önlenebilir olduğu da bir gerçektir. Ufak tefek kar elde etmenin hırsıyla, devletin denetimsizliği ve görmezden gelmesiyle dünden bugüne iş cinayetleri hız kesmeden artmakta ve çocuk yaşa kadar düştüğü de görülmekte” değerlendirmesinde bulundu.
21 BİN 281 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
Raporda yer alan 2013 ve 2024 yıllarının değerlendirmesini yapan CHP İstanbul Milletvekili İlgezdi, “Son 11 yılda yaşanan iş cinayetleri şunu sorduruyor ‘Hangi savaşta bu kadar canı kaybediyoruz?’ elde edebildiğimiz rakamların içerisinde kayıt dışı çalışırken hayatını kaybeden emekçilerimiz, üstü örtülen iş cinayetleri yok buna rağmen; 2013 ve 2024 yılının ilk üç ayında yaşanan iş cinayetlerinde yitirdiğimiz emekçilerimizin sayısı 21.281. Bazı ülkelerin nüfusundan fazla emekçimizi yitirdik ve yitirmeye devam ediyoruz. Yılları değerlendirdiğimizde 2020 yılında iş cinayetlerinde 2427 işçi hayatını kaybetti. Türkiye tarihinde görülmemiş bir işçi kırımı yaşandı. COVİD-19 pandemisinde ülkemiz adeta emekçi öğütücü oldu, emekçinin sağlığını hiçe sayan çalışma koşulları insanımızı hayattan kopardı” ifadelerini kullandı.
“İŞÇİ EVE DÖNEMEDİ”
İlgezdi, “AKP iktidara geleli 20 yılı geçti. Bu dönemde “Büyük Türkiye”, “Yeni Türkiye”, “Yerli ve Milli Ekonomi” gibi birçok söylemle neoliberal işçi karşıtı politikalar hayata geçirildi. Patronların yüzü gülerken ücretler eridi, sendikal hareket ve genel anlamda emek hareketi zayıflatıldı, grevler yasaklandı, kentler rant alanı haline getirildi, doğa talan edildi ve binlerce işçi işyerlerinden eve geri dönemedi. AKP iktidarının ‘Yeni Türkiye’sinde’ iş cinayetleri rekor seviyelere ulaştı” dedi.
“EMEĞİN VE EMEKÇİNİN HAKKINI KORUMAK BİRİNCİL ÖNCELİK OLMALI”
2023 yılında ülkemizin tamamını derinden etkileyen Kahramanmaraş merkezli deprem hakkında değerlendirmelerde bulunan İlgezdi, şunları kaydetti:
“6 Şubat depremleri ülkemizi derinden etkiledi ve etkilemeye de devam ediyor aslında. Kahramanmaraş’ta deprem sonrası ağır hasar alan tencere, tabak üreten metal fabrikasında patronun görevlendirmesiyle ürünleri çıkarırken ‘önce iş güvenliği’ yazan tabelanın çökmesi sonucu kolon ve tavanın altında kalan iki işçi hayatını kaybetti. Tabi değinilmesi gereken bir konu daha var. Deprem sonrası yıkım ve bina inşaatlarında sık sık işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uyulmadığını gözlemlenmektedir.
Halen deprem bölgesinde yıkım ve yapım aşamaları devam ederken yıkım, enkaz kaldırma, depolama ile tekrar gündeme gelen asbest sorunu esasen yıllardır özellikle kentsel dönüşümle birlikte bir işçi-halk sağlığı sorunu olarak karşımızda duran ve üzeri örtülen bir konudur. Emeğin ve emekçinin hakkını, sağlığı ve güvenliğini korumak birincil öncelik olmalıdır.”
EN FAZLA İŞ CİNAYETİ İSTANBUL’DA
lgezdi, “2013 yılından 2024 yılının ilk üç ayında yaşanan iş cinayetlerine baktığımızda iş cinayetlerinde açık ara olarak İstanbul, Soma faciasının yaşandığı 2014 yılı dışında her yıl birinci sırada yer alıyor. İkinci ve üçüncü sıradaki iller yıllara göre değişiklik gösteriyor” açıklamasını yaptı.
TÜRKİYE AVRUPA BİRİNCİSİ!
Rapordaki çarpıcı verilerden biri de Türkiye’nin Avrupa birincisi olması. Raporda Dr. Akkuş İlgezdi, “AB’nin resmi istatistik kurumu Eurosat ve SGK’nın verilerine göre en fazla iş cinayetlerinin yaşandığı ülke Türkiye. Dünyada iş sağlığı ve güvenliği açısından yeni önlemler alınmaya devam edilirken Türkiye’de iş kazalarının artarak devam etmesi bu konunun gündemden düşmemesine neden oluyor. 2018 yılı AB ülkeleri arasında en fazla ölümcül kazanın yaşandığı ülke 615 ile Fransa oldu. 2018 yılında ülkemizdeki iş cinayetlerinde hayatını kaybeden kişi sayısı ise 1541” ifadelerini kullandı.
Raporda yıllara göre yaşanan iş cinayetleri sayısı şöyle:
- 2013 yılında en az 1235 işçi yaşamını yitirdi.
- 2014 yılında en az 1886 işçi yaşamını yitirdi.
- 2015 yılında en az 1730 işçi yaşamını yitirdi.
- 2016 yılında en az 1970 işçi yaşamını yitirdi.
- 2017 yılında en az 2006 işçi yaşamını yitirdi.
- 2018 yılında en az 1923 işçi yaşamını yitirdi.
- 2019 yılında en az 1736 işçi yaşamını yitirdi.
- 2020 yılında en az 2427 işçi yaşamını yitirdi.
- 2021 yılında en az 2170 işçi yaşamını yitirdi.
- 2022 yılında en az 1843 işçi yaşamını yitirdi.
- 2023 yılında en az 1932 işçi yaşamını yitirdi.
- 2024 yılının ilk 3 ayında en az 425 işçi yaşamını yitirdi.
